/ Artykuły

Dług technologiczny w świecie IT: tanie rozwiązania dziś → wysokie koszty jutro

Za każdym kliknięciem, linią kodu i procesem działającym w tle – kryją się decyzje. Nie zawsze są one 100‑procentowe poprawne. W IT, gdzie prędkość i innowacyjność idą w parze z ciągłymi wyzwaniami, nieuniknione są pewne kompromisy. Co jednak dzieje się, gdy te kompromisy zaczynają się kumulować, tworząc ciężar trudny do uniesienia? Zapraszamy Cię do świata długu technologicznego. Zanurzmy się w zakamarki architektury IT, by zrozumieć, skąd bierze się ten dług i dlaczego jego konsekwencje będą tak kosztowne dla Twojego biznesu.

Z artykułu dowiesz się:

Czym jest dług technologiczny i dlaczego jest istotny?

Dług technologiczny, choć nie zawsze widoczny na pierwszy rzut oka, może być kamieniem u szyi każdej firmy działającej w branży IT. By zrozumieć jego istotę, warto najpierw pochylić się nad samą definicją tego pojęcia.

Dług technologiczny to metafora, która odnosi się do kompromisów, jakie podejmuje się podczas tworzenia oprogramowania lub zarządzania infrastrukturą IT. Kiedy wybieramy szybsze, łatwiejsze rozwiązania zamiast najlepszych praktyk lub nowoczesnych technologii, tworzymy dług. Podobnie jak dług finansowy, dług technologiczny też narasta w czasie. Prędzej czy później trzeba będzie go „spłacić”, dokonując reorganizacji, optymalizacji, migracji architektury lub przepisania kodu.

Dlaczego tak się dzieje? Otóż w środowisku biznesowym presja czasu, ograniczone zasoby czy brak dostępu do najnowszej wiedzy skłaniają do podejmowania decyzji, które co prawda przynoszą szybkie korzyści, ale często są krótkowzroczne.

Chociaż te „skróty” przynoszą natychmiastowe korzyści, w dłuższej perspektywie mogą prowadzić do zwiększonych kosztów, trudności w rozwijaniu produktu czy usługi, a nawet do poważnych problemów związanych z bezpieczeństwem.

Jednak istotność długu technologicznego nie kończy się na problemach technicznych. Wpływa on także na biznes. Zaniedbany dług może prowadzić do opóźnień w dostarczaniu nowych funkcji, utraty konkurencyjności czy frustracji klienta z powodu niskiej jakości usług.

Zrozumienie koncepcji długu technologicznego oraz generowanych przez niego konsekwencji jest pierwszym krokiem do zbudowania strategii, która pozwoli nim skutecznie zarządzać. Jeżeli nie zwrócisz na początku uwagi na ten problem, skutkiem będą ogromne koszty naprawiania tego „tymczasowego rozwiązania”. Dlatego tak ważne jest, aby już na wczesnym etapie projektu mieć świadomość tego „ukrytego kosztu” i podejmować decyzje, które pozwolą unikać narastania długu technologicznego.

Nie pozwól sobie na długi…

Przeniesiemy Twój biznes do chmury lub przygotujemy dedykowane środowisko

Bezpłatne doradztwo

Przyczyny powstawania długu technologicznego w architekturze IT

Rozwój technologiczny to jedna z największych sił napędowych współczesnego świata biznesu. Firmy z różnych sektorów prześcigają się w adaptowaniu nowych rozwiązań, chcąc wyprzedzić konkurencję i sprostać oczekiwaniom coraz bardziej wymagających klientów. W tej gonitwie za nowościami łatwo jednak zapomnieć o tym, że każda decyzja podejmowana w obszarze IT ma swoje konsekwencje. Często pod presją czasu, ograniczonych budżetów czy braku odpowiednich specjalistów dokonujemy wyborów, które później mogą okazać się kosztowne.

 

Pójście na skróty – krótkoterminowe korzyści a długoterminowe konsekwencje

Na pierwszy rzut oka wybór drogi na skróty wydaje się kuszący. Może przynieść natychmiastowe korzyści, takie jak szybsze wprowadzenie produktu na rynek czy chwilowe zadowolenie klienta. Jednak taki wybór ma również swoją cenę. W dłuższej perspektywie może prowadzić do problemów ze skalowalnością, trudności w integracji z innymi systemami czy kosztownych modyfikacji.

Niejednokrotnie w branży IT widzieliśmy firmy, które decydowały się na implementację popularnego, choć nie zawsze optymalnego dla swoich potrzeb, software’u dla sklepu internetowego. Przykładem może być startup e‑commerce, który, chcąc szybko wejść na rynek, wybiera system początkowo dobrze radzący sobie z niewielką ilością transakcji oraz liczbą produktów. Jednak z czasem, gdy ruch na stronie rośnie oraz liczba sprzedawanych produktów diametralnie się zwiększa, darmowe, niezoptymalizowane rozwiązanie przestaje być skuteczne.

Pojawiają się problemy z wydajnością, opóźnieniami w dostępie do danych czy trudnościami w skalowaniu. Zamiast inwestować w początkowej fazie w bardziej elastyczne i skalowalne rozwiązanie, firma musi teraz poświęcić znacznie więcej zasobów na migrację, szkolenia czy dostosowywanie się do nowego systemu. W rezultacie, krótkoterminowe oszczędności przekształcają się w długoterminowy dług technologiczny, który obciąża działalność i hamuje rozwój przedsiębiorstwa.

Brak aktualizacji i konserwacji serwerów

Aktualizacje i regularna konserwacja serwerów przez specjalistów to kluczowe czynniki gwarantujące ich stabilne i niezawodne działanie. Niemniej jednak wiele firm bagatelizuje ten aspekt, traktując go jako dodatkowy koszt, a nie inwestycję w bezpieczeństwo i efektywność.

Przestarzałe oprogramowanie staje się łatwym celem dla cyberprzestępców, co może prowadzić do naruszeń bezpieczeństwa, utraty cennych danych czy nawet całkowitego zablokowania dostępu do zasobów. Co więcej, nieaktualizowane serwery mogą stać się mniej wydajne, co skutkuje wolniejszym działaniem aplikacji i frustracją użytkowników.

Brak systematycznej konserwacji prowadzi z kolei do narastania niespójności w bazach danych, błędów w funkcjonowaniu czy problemów z kompatybilnością. W dłuższej perspektywie koszty naprawy takiego zaniedbania mogą być znacznie wyższe niż regularne inwestycje w utrzymanie serwerów w odpowiednim stanie.

W Centurii dokładnie rozumiemy te wyzwania i staramy się je eliminować. Realizujemy aktualizacje w trybie rolling‑update, co pozwala na bezprzerwowe wprowadzanie zmian dla usług, a gdy sytuacja tego wymaga, korzystamy również z trybu pełnego maintenance. Dbamy o cykliczne aktualizacje wrażliwych usług i przejmujemy odpowiedzialność za ten fragment struktury, oczywiście w ścisłej konsultacji z agencją/klientem. Nasza usługa zawsze jest kompletna, nie pozostawiamy luk, które mogłyby wpłynąć negatywnie na operacje serwera czy realizacji usług.

Zaniedbanie praktyk DevOps i SysOps

DevOps i SysOps to podejścia, które w ostatnich latach zrewolucjonizowały sposób myślenia o procesach IT, skupiając się na ciągłej integracji, automatyzacji i bliskiej współpracy między zespołami deweloperskimi a operacyjnymi. Ich zaniedbanie może prowadzić do wielu problemów w architekturze IT. Bez ciągłej integracji i dostarczania (CI/CD), procesy wdrożeniowe stają się długie i narażone na błędy, co może skutkować przestojami i problemami z jakością oprogramowania.

Zaniedbując praktyki SysOps, firmy mogą napotkać trudności w monitorowaniu, zarządzaniu i optymalizacji infrastruktury, co przekłada się na niższą wydajność i większe ryzyko awarii. Współczesne podejście do zarządzania infrastrukturą IT zakłada nastawienie holistyczne, w którym prace nad oprogramowaniem są ściśle powiązane z jego eksploatacją. Zaniedbanie tych praktyk prowadzi do powstania długu technologicznego, który z czasem może stać się poważnym obciążeniem dla organizacji.

Jak identyfikować i mierzyć dług technologiczny w Twojej firmie?

Dług technologiczny może przybierać różne formy, a jego skutki są często bardziej subtelne, niż mogłoby się wydawać na pierwszy rzut oka. Aby efektywnie zidentyfikować i zmierzyć dług technologiczny w organizacji, warto w pierwszej kolejności przeprowadzić audyt techniczny.

Specjalizujemy się w dostarczaniu usług ciągłości działania, dlatego pierwszym krokiem będzie analiza infrastruktury IT: czy serwery są pod stałą opieką i są regularnie serwisowane/aktualizowane? Czy używane są przestarzałe technologie (hardware, software), które nie są już wspierane przez producenta?

Ważnym elementem jest też analiza dokumentacji: czy jest ona aktualna i kompletna? A może brakuje opisów pewnych procesów czy funkcjonalności? Oprócz tego, warto przeprowadzić wywiady z zespołem deweloperskim, który może wskazać obszary systemu, które są trudne w utrzymaniu czy modyfikacji. Na podstawie zebranych danych można następnie szacować koszty związane ze „spłatą” długu oraz priorytetyzować działania naprawcze.

Pamiętaj, że mierzenie długu technologicznego nie jest jednorazowym zadaniem – to ciągły proces, który pomaga organizacji utrzymać technologię na odpowiednim poziomie i reagować na ewentualne problemy w odpowiednim czasie.

Narzędzia i metody analizy architektury IT

Rozumienie i analiza architektury IT stanowi klucz do efektywnego zarządzania długiem technologicznym. Na przestrzeni lat powstało wiele narzędzi oraz metod, które umożliwiają dokładne zbadanie struktury i jakości systemów informatycznych.

  1. Schematy architektury: Przedstawiają one graficznie strukturę architektury IT, ułatwiając identyfikację potencjalnych słabych punktów i obszarów wymagających poprawy.
  2. Audyt bezpieczeństwa: Regularne przeglądy bezpieczeństwa pozwalają na identyfikację luk w zabezpieczeniach i potencjalnych zagrożeń dla architektury IT.
  3. Monitorowanie infrastruktury: Rozwiązania takie jak Prometheus lub Zabbix dostarczają informacji o stanie infrastruktury, wskazując na potencjalne problemy z przeciążeniem, dostępnością czy zużyciem zasobów.
  4. Audyt zasobów: Regularne przeglądy zasobów, takich jak serwery, licencje czy oprogramowanie, umożliwiają identyfikację przestarzałych technologii i potencjalnych ryzyk z nimi związanych.
  5. Analiza wydajności i obciążenia: Narzędzia takie jak Apache JMeter czy LoadRunner pozwalają przetestować infrastrukturę pod kątem wydajności i obciążenia, co jest kluczowe przy projektowaniu skalowalnych rozwiązań.
  6. Feedback od zespołu: Bezpośrednie konsultacje z programistami, administratorami czy inżynierami DevOps mogą dostarczyć cennych informacji na temat problemów związanych z architekturą i technologią.

Magento, a może inny software?

Zapewniamy ciągłość działania biznesu - jesteśmy e-commerce task force

Sprawdź nasze usługi

Kluczowe wskaźniki (KPIs) wskazujące na obecność długu technologicznego

Wskaźniki wydajnościowe (KPIs) są niezbędnym narzędziem do monitorowania zdrowia i wydajności systemów IT. Poniżej kilka kluczowych wskaźników wskazujących na obecność długu technologicznego:

  1. Czas średniej odpowiedzi systemu: Znaczne wydłużenie czasu odpowiedzi może wskazywać na obciążenie systemu czy nieefektywne funkcje.
  2. Liczba błędów w kodzie: Poproś software house o audyt lub natychmiast zgłoś zauważone błędy. Stałe monitorowanie ilości i typów nieprawidłowości w kodzie może wskazać na obszary, które wymagają uwagi.
  3. Liczba awarii i przestojów: Częste awarie systemu czy przerwy w dostępie są ostrzeżeniem przed poważnymi problemami technologicznymi.
  4. Feedback od użytkowników: Stałe narzekanie użytkowników na wydajność, błędy czy funkcjonalność może być sygnałem długu technologicznego.
  5. Czas rozwiązania problemu: Jeżeli zespoły IT potrzebują coraz więcej czasu na rozwiązanie problemów, może to wskazywać na rosnący dług technologiczny.

Regularne monitorowanie tych wskaźników i reagowanie na niepokojące sygnały pozwoli na utrzymanie zdrowia technologicznego organizacji i zapobiegnie gromadzeniu się długu.

Strategie zarządzania i redukcji długu technologicznego

W obliczu rosnącego długu technologicznego wiele firm poszukuje skutecznych sposobów jego kontroli oraz redukcji. Właściwe zarządzanie długiem technologicznym nie tylko zabezpiecza przed negatywnymi konsekwencjami, ale również otwiera przedsiębiorstwa na nowe możliwości wzrostu i innowacji. Oto kilka strategii, które można wdrożyć w celu osiągnięcia tych korzyści.

 

Planowanie i priorytetyzacja zadań

Zrozumienie i akceptacja istnienia długu technologicznego to dopiero początek. Kluczem jest umiejętność ustalania priorytetów w zakresie zadań, które pomogą w jego redukcji.

  1. Audyt technologiczny: Pierwszym krokiem jest przeprowadzenie dokładnego audytu, aby zidentyfikować obszary, które wymagają natychmiastowej uwagi.
  2. Tabela długu technologicznego: Tworzenie listy problemów, ocena ich wpływu na biznes i szacowany czas naprawy może pomóc w podejmowaniu decyzji.
  3. Regularne przeglądy: Zespoły powinny regularnie analizować i aktualizować listę długu, aby dostosowywać priorytety w miarę zmieniających się wymagań biznesowych.

 

Wdrażanie praktyk CI/CD

CI/CD to nie tylko narzędzie automatyzacji, ale również kulturowa zmiana, która promuje częstsze, mniejsze wdrożenia, co prowadzi do szybszej identyfikacji i naprawy problemów.

  1. Automatyzacja testów: Upewnij się, że nowy kod jest dokładnie testowany przed wdrożeniem, co redukuje ryzyko wprowadzenia nowych błędów. Jest to kluczowe nie tylko pod kątem testów jednostkowych czy integracyjnych, ale również testów obciążeniowych, które sprawdzają wydajność i stabilność systemu w warunkach zwiększonego ruchu czy obciążenia.
  2. Częste wersjonowanie: Regularne publikowanie mniejszych aktualizacji oznacza łatwiejszą identyfikację problemów i szybsze ich rozwiązanie.
  3. Kontrola jakości: Wprowadzenie standardów jakości kodu i regularne recenzje kodu pomogą w utrzymaniu wysokiej jakości rozwiązań.
  4. Implementacja testów i wdrożeń wielośrodowiskowych: Zapewnienie ciągłości oraz spójności pomiędzy różnymi środowiskami, takimi jak środowisko testowe (stage) i produkcyjne (prod), z naciskiem na utrzymanie jednolitego stanu w całym procesie wdrożenia.
  5. Stałe dążenie do optymalizacji: Systematyczne poszukiwanie możliwości poprawy efektywności i wydajności przy wprowadzaniu każdej nowej wersji aplikacji czy systemu.

Inwestycje w nowoczesne technologie serwerowe

Starzejąca się infrastruktura serwerowa może być głównym źródłem długu technologicznego. Inwestowanie w nowoczesne technologie serwerowe może przynieść znaczne korzyści.

  1. Migracja do chmury: Korzystanie z usług chmurowych może zapewnić elastyczność, skalowalność i bezpieczeństwo, których współdzielone serwery nie są w stanie zaoferować. Model opłat za rzeczywiste użycie w chmurze może przynieść oszczędności w porównaniu do utrzymania własnego centrum danych. Ponadto, jeśli Twoja firma ma klientów na całym świecie, chmura może oferować lepszy czas odpowiedzi dzięki globalnie rozmieszczonym centrom danych. Jednak ta decyzja zawsze musi być poparta danymi i realnym zapotrzebowaniem.
  2. Serwery dedykowane oraz wysokiej dostępności: Inwestowanie w serwery, które gwarantują ciągłość działania, nawet w przypadku awarii, może znacząco zredukować ryzyko przestojów.
  3. Automatyzacja zarządzania serwerami: Narzędzia typu Infrastructure as Code (IaC) takie jak Terraform czy Ansible pozwalają na szybką i spójną konfigurację środowisk, co prowadzi do mniejszej liczby błędów ludzkich.

Poprzez świadome zarządzanie i redukcję długu technologicznego firmy mogą nie tylko unikać kosztownych problemów, ale także wykorzystać technologię jako katalizator innowacji i wzrostu.

Podsumowanie

Dług technologiczny to nieunikniony składnik każdej działalności IT, jednak jego ignorowanie może prowadzić do poważnych konsekwencji dla przedsiębiorstwa. Ustalenie priorytetów, właściwe planowanie, inwestycje w nowoczesne technologie oraz wdrożenie skutecznych praktyk zarządzania, takich jak CI/CD, są kluczem do utrzymania długu na kontrolowanym poziomie.

W erze cyfrowej, gdzie technologia jest nierozerwalnie związana z funkcjonowaniem biznesu, świadome zarządzanie długiem technologicznym staje się nie tyle opcją, co koniecznością. Właściwe podejście do tego zagadnienia może przekształcić dług w okazję do innowacji i dalszego rozwoju, zamiast postrzegać go jedynie jako problem do rozwiązania.

O autorze

Patryk Szczepaniak

Marketing Manager w Centurii. Entuzjasta digital marketingu, samouk. Praca w różnych sferach digitalu pozwala mu na spoglądanie na biznes holistycznie łącząc wiele działań naraz. Prywatnie biega po krakowskich ścieżkach.

pawel-dlugosz

O autorze

Paweł Długosz

Advisory Board IT, Centuria S.A.

O autorze

Dawid Deręgowski

Senior Systems Engineer (IT HEAD), Centuria S.A.

Zobacz także

Zobacz więcej